İklim değişikliği kavramı küresel düzeyde ele alındığında fosil yakıtların kullanımı, arazi kullanımı değişiklikleri, ormansızlaştırma ve sanayi süreçleri gibi insan etkinlikleriyle atmosfere salınan sera gazları birikimlerindeki hızlı artışın doğal sera etkisini kuvvetlendirmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. İklim değişikliği, gerek doğrudan gerekse dolaylı etkileri ve sonuçları itibariyle küresel dünyayı yakından ilgilendiren önemli bir sorun niteliğindedir.

Kentsel tarım kavramı “gıda ve beslenme güvenliği”, “ekonomik”, “çevresel kalite” ve “ekosistem” açısından birçok fayda sağlamaktadır. Özellikle gelişmekte ve az gelişmiş olan ülkelerde kentsel tarım, gıdaya erişim konusunda ekonomik temelli eşitsizlikleri ve yerel düzeyde kalkınmayı sağlamaktadır.

Birleşmiş Milletler’in 2014 yılında yayımladığı Dünya Kentleşme Olasılıkları raporunda yer alan verilere göre 1950 yılında dünya nüfusunun % 30'luk, 2014 yılında ise % 54'lik dilimi kentlerde yaşarken bu durum her geçen gün artış göstermektedir. Tahminlere göre 2050 yılında dünya nüfusunun % 66’sının kentlerde yaşayacağı öngörülmektedir. Hızlı nüfus artışı ekosistem ve çevre üzerinde doğrudan ve dolaylı olarak birçok sorunun kaynağı olarak görülmektedir. Buna bağlı olarak gıdaya erişim adaletsizliğinin artması da kaçınılmaz bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. İklim değişikliği ve dönüşen tarım modelleri sonucunda doğal kaynaklara erişimin giderek azaldığı ekosistem üzerinde kentsel tarım uygulamalarının geliştirilmesi oldukça önem arz etmektedir. Bu başlıklar ekonomik yararlar, çevresel kalite, ekosistem servislerinin geliştirilmesi ve gıda ve besin güvenliği kapsamında ele alınabilir.

İklim değişikliği kavramının ekolojik sistem üzerindeki olumsuz etkileri hayatımızın bir çok alanında olduğu gibi tarım alanlarında geleceğimize yönelik tehditlerle karşımıza çıkmaktadır. Daha sıcak ve az yağışlı iklim koşulları, meteorolojik olaylarda artış, su kaynaklarında azalma, kuraklık şiddetinde artış, ekosistemin bozulması ve biyolojik çeşitliliğin azalması tarımsal üretimde azalmaya sebep olmaktadır.

Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma için Küresel Amaçlar doğrultusunda 13. Maddede belirtildiği üzere iklim değişikliği ve etkileri ile mücadele için acil eylem planı oluşturmanın temelinde gelecek nesillere daha yaşanabilir bir dünya bırakılması amaçlanmıştır. İklim değişikliği etkilerine karşı oluşturulacak uyum ve azaltım politikalarında ulusal politikaların, yerel yönetim strateji planlarının, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları planlarının sistemli bir şekilde işleyişi oldukça önemlidir.

İklim değişikliği azaltım, iklim değişikliğine uyum, etkinin azaltılması ve erken uyarı konularında eğitimin, farkındalık yaratmanın ve insani ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesi üretilecek politikalarda güçlü bir destekleyici rolü üstlenmektedir. Kalkınma eylemleri, teknoloji transferi ve azaltma uygulamak için kurumsal, sistemik ve bireysel kapasite geliştirmenin güçlendirilmesi de politika üretmede önemli bir adım oluşturmaktadır.

Sera gazı emisyonları sebebiyle küresel iklim son 100 yıl içerisinde yaklaşık 0,5°C ısınmıştır. Etkisini hala devam ettiren sera gazlarındaki artış sebebiyle, küresel sıcaklığın yakın gelecekte 1°C’ye kadar artış gösterebilme riski bulunmaktadır.. İklim değişikliği yalnız doğal iç süreçler sebebiyle değil antropojen kaynaklı süreçlerin etkisinin artmasıyla devam etmektedir. Bu sebeple, tarım ve orman başta olmak üzere su kaynakları, deniz seviyeleri, enerji ve insan sağlığı iklim değişiminin yarattığı olumsuz koşullar sebebiyle olumsuz etkilenmektedir. Bu etki sebebiyle küresel anlamda tarımın üretim miktarı, güvenliği, depolanması, üretim kalitesi ve çeşitliliği gibi farklı konularda risk seviyesi her geçen gün artmaktadır. Ayrıca, bu değişimlerin yaratacağı çölleşme ve su kaynaklarının yetersiz bir hale gelmesi gibi olumsuz durumlar toprak mahsullerinde zararlı içeriklerin meydana gelmesine sebep olarak uzun vadede içinde bulunduğumuz ekosisteme ciddi zararlar vermektedir. Bununla beraber, küresel sıcaklık seviyesindeki değişimler toprak yapısını, topraktaki nem oranını, bitki fizyolojisini değiştirebileceğinden dolayı insan sağlığı ve tarımsal üretim için zararlı mikroorganizmaların artacağı, koşulların doğmasına sebebiyet verebileceği için gıda kaynaklı hastalıkların artış göstereceği konusuna özellikle dikkat çekilmiştir. İklim değişikliğin yaratacağı sosyal ve ekonomik sıkıntılar sebebiyle hâlihazırda dezavantajlı konumda bulunan kişiler ve geçimini tarımdan sağlayan kişiler özellikle sıkıntı yaşamaktadır. Ayrıca, bu değişikliklerin küresel anlamda gıda fiyatlarını, tedarikini, artan eşitsizlikler ve gıda arzını da etkileyeceği beklenmektedir.

Sürdürülebilir ve yaşanabilir kentler arayışında kentsel tarım önemli bir rol oynayarak pek çok sorunun çözüme kavuşturulmasına aracılık etmektedir. Sürdürülebilir ve akıllı kentler, yeşil enerji yaklaşımları ve küresel iklim değişikliğinin etkilerini hafifletecek uygulamalar ile günümüzde ekonomik ve toplumsal açılardan önemli bir rol üstlenmektedir. Bu kapsamda, kentsel tarım kentlere ve dünyaya çözüm önerileri sunabilmektedir. Sanayi Devrimi ile birlikte kopan kent ve tarım ilişkisi, 20. Yüzyıla gelindiğinde tarımın kent içerisine dahil edildiği bir sisteme doğru dönüşüm içerisindedir. Bu konuda şehir planlamasının kent içerisinde gerçekleşen tarım etkinliklerine katkısı oldukça önemlidir. Kentsel tarım, mimari ölçekte, mahalle ölçeğinde ve kentsel ölçekte olmak üzere üç alana ayrılmaktadır. Bu kapsamda bireyler kendi evlerinde ve bahçelerinde tarım uğraşları geliştirebilirken, belediyeler, özel şirketler ve kooperatifler mahalle ve kentsel ölçekte farklı projeler geliştirebilmektedir. Kentsel tarım; kullanılmayan arazilerin üretim amacıyla kullanması, tarım verimliliğinin artışı ve tedarik zincirinin genişletmesi alanında önemli çevresel etkiler sunmaktadır. Toplumsal olarak ise, sağlıklı beslenme yoluyla insan sağlığına destek sunması, tarım alanında bilinçlenme ve yeşil alana erişim gibi önemli katkılar sunmaktadır.

Bu çerçevede yerel yönetimler küresel kaynaklı tarımsal problemler ve gıda güvenliği gibi konuların çözümünde kilit bir rol üstlenmektedir. Ülkemizde ve dünya genelinde yerel yönetimlerin tarımsal meseleleri çalışma alanlarına dahil edilmesi noktasında sınırlılıklar gözlemlenmektedir. Bununla birlikte, sürdürülebilir kentsel gelişme politikaları incelendiğinde kendine yetebilen kentlerin geliştirilmesi, yenilebilir kaynaklara dayalı şehir planlamaları ve kentlerde de tarımın gerçekleştirilmesinin desteklenmesi gibi konuların savunulması gerekmektedir. Bu kapsamda, yerel yönetimlerin tarımsal faaliyetler de öncülük edebileceği iş birliklerinin kentsel tarımın zenginleştirilmesi açısından katkı sunacaktır.

Gençlerin bilinçli bireyler olarak demokratik katılımcılık ilkesiyle güncel ve toplumsal konulara ilişkin farkındalık geliştirmesi ve günümüz sorunlarının çözümüne katkıda bulunması adına demokratik yöntem ve süreçlerin bilinirliğinin artırılması WALD tarafından teşvik edilmektedir.

Buradan hareketle, E-Parlamento oturumlarıyla, gençler arasında demokratik katılımcılığın arttırılması ve demokrasi bilincinin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) ışığında oluşturulması hedeflenmektedir.

Ortaya koyduğumuz bu E-Parlamento yöntemiyle gençler; sürdürülebilir kentler, döngüsel ekonomi, çevre ve iklim değişikliği, iklim göçü ve toplumsal cinsiyet eşitliği, eşitsizliğin giderilmesi gibi güncel ve kendilerine dair konularda görüş ve önerilerini paylaşma imkânı bulabilmektedirler.

Geleceğin liderleri gençler, bugünün liderleri ile ortak bir zeminde buluşma imkânı elde etmekte ve innovatif düşüncenin katkısıyla E-Parlamento oturumları, yüz yüze ve çevrimiçi katılım ile sürdürülmektedir.

E-Parlamentonun sağladığı hibrit yöntemle dünyanın birçok yerinden gençler, ortak bir platformda tecrübe paylaşımı olanağı elde etmektedir.

Bu sayede hem gençler arasındaki güncel toplumsal meselelere dair iletişimin artması sağlanmakta, hem de küresel sorunların çözümüne farklı bakış açılarının getirilmesine katkıda bulunulmaktadır.

E-Parlamento oturumları 2022-2023 yıllarında farklı şehirlerde gerçekleştirilmek üzere 12 oturum olarak planlanmıştır. Her oturum seçilen SKA’lar çerçevesinde ve oturumun düzenlendiği iller ile ilişkilendirilerek tasarlanmaktadır.

Bu çerçevede WALD E-Parlamento Gençlik Oturumlarının birincisi 12 Kasım 2021’de ‘Yeşil Mutabakat ve Gençler’ temasıyla Balıkesir’de, ikincisi ise 11 Mayıs 2022’de ‘SKA 11: Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar’ temasıyla İstanbul’da yer alan Türk-Alman Üniversitesi’nde gerçekleştirilmiştir.

E-Parlamentonun üçüncüsü ise ‘Sürdürülebilir Kalkınma, Kentsel Tarım Ve Biyoçeşitlilik Forumu’ çerçevesinde bir oturum olarak Konya’da düzenlenmektedir.

WALD E-Parlamento Gençlik Oturumu ile gençlerin, günümüz liderlerinin deneyimlerinden yararlanması, günümüz meselelerine dair bilgi paylaşımında bulunması ve geleceğin inşasına katkı sunması hedeflenmektedir.

Bu oturumda Birleşmiş Milletler Türkiye Mukim Koordinatörü Alvaro Rodriguez, Konya Büyükşehir Belediye Başkanı ve Uluslararası Tarım Şehirleri Birliği (AGRICITIES) Başkanı Uğur İbrahim ALTAY ve Konya Selçuk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Metin AKSOY; yerel ve ulusal üretimin daha verimli ve iklim değişikliğine dirençli olması, biyoçeşitliliğin korunması ve sorumlu tüketim ile gençlerin bilinçlendirilmesi alanlarında gençlerin sorularını yanıtlayacaktır.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında bu oturumda, üretim ve tüketim süreçleri sonucunda ortaya çıkan doğaya zararlı etkilerin asgari seviyeye indirilmesi noktasında gençler arasında farkındalık oluşturulması hedeflenmektedir.

Forum kapsamında, günümüz koşullarında sürdürülebilir üretim, tüketim ve tarımın uluslararası kurumlar, yerel aktörler ve vatandaşlar tarafından ilke edinilmesine dair fikir paylaşımlarına; ayrıca uluslararası arenada gençler de Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları çerçevesinde ‘SKA 12: Sorumlu Üretim ve Tüketim’ ve ‘SKA 13: İklim Eylemi’ perspektifinden katkı sağlayacaktır.

Selçuk Üniversitesi, Karatay Üniversitesi, Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi’nden ulusal ve uluslararası öğrencilerin programa yüz yüze katılımı beklenmektedir. Konya’dan Selçuklu, Karatay ve Meram Belediyeleri Gençlik Meclisi Üyesi gençlerin de yer alacağı oturumda ABD, Belçika, Gürcistan, Kuzey Makendonya, Meksika ve Romanya’dan gençlerin de programa online katılımları planlanmaktadır.